Welke soorten ambtenaren zijn er?

Als ambtenaar ben je werkzaam in de publieke sector. Het gaat om tewerkstellingen binnen overheids- en semioverheidssystemen. Het spreekt voor zich dat de publieke sector ruim gevarieerde vormen aanneemt. Bijgevolg bestaan er verscheidene soorten ambtenaren, die we hieronder voor je oplijsten…

Rijksambtenaar

Een rijksambtenaar werkt in dienst van de overheid; het Rijk. Het ambt valt onder één van de Nederlandse ministeries. Alle rechten en plichten van rijksambtenaars werden vastgelegd binnen ARAR – het Algemeen Rijksambtenarenreglement. Daarnaast worden ze onderworpen aan de regelgeving van Wnra – Wet normalisering rechtspositie ambtenaren, alsook een bovenwettelijke regeling. Dit laatste gegeven gaat voornamelijk om fiscale voordelen en uitkeringen.

Gemeenteambtenaar

Deze ambtenaren zijn in dienst van een gemeente. Hun rechten en plichten werden opgenomen binnen CAR-UWO – Collectieve Arbeidsvoorwaardenregeling en Uitwerkingsovereenkomst. Ook zij maken aanspraak op bovenwettelijke regelingen.

Provincieambtenaar

CAO Provincies betreft de rechten en plichten van provincieambtenaren. Deze zijn actief in dienst van een Provincie. Daarnaast worden ze onderworpen aan Wnra en Uitvoeringsregelingen.

Onderwijsambtenaren

Het onderwijs vormt een zekere uitzondering binnen bepalingen omtrent het ambt. Zowel reguliere werknemers als ambtenaren worden er ingezet. Er wordt uitgegaan van een positieverschil tussen het bijzonder en het openbaar onderwijs. Het bijzonder onderwijs stoelt op een godsdienstig fundament – voorbeelden hiervan zijn katholieke en protestantse onderwijsinstellingen. Werknemers zijn er werkzaam onder de letter van een arbeidscontract. Bijgevolg beschikken ze over een regulier statuut. Men wordt ambtenaar binnen openbare onderwijsinstellingen en dit geldt op werkelijk alle niveaus; het basis-, voortgezet- en wetenschappelijk onderwijs. Verschillen inzake regelgevingen bij ambtenaar en werknemer schuilen voornamelijk wanneer het om ontslag gaat. De rechten en plichten van onderwijzend personeel werden vastgelegd binnen verscheidene, collectieve arbeidsovereenkomsten. Lees hieronder zeker verder voor een overzicht…

• CAO PO – CAO Primair Onderwijs
• CAO VO – CAO Voortgezet Onderwijs
• CAO BVE – CAO Beroeps- en Volwasseneneducatie
• CAO HBO – CAO Hoger Beroepsonderwijs
• CAO NU – CAO Nederlandse Universiteiten

Politieambtenaar

Wie bij de politie werkt, wordt officieel als ambtenaar beschouwd. Het gaat hier om nagenoeg alle politiemedewerkers, ook zij die niet in het ‘rechtstreekse’ veld tewerkgesteld werden. Op vlak van wetgeving zijn ze onderhevig aan CAO Politie. Wnra is op hen niet van toepassing.

Defensieambtenaar

Hoewel defensie actief deel uitmaakt van de overheid, staat het los van de publieke sector. Ze hebben onafhankelijke arbeidsvoorwaarden en worden, zoals politieambtenaren, vrijgesteld van Wnra. Defensie gaat om talrijke velden: Marine, Marechaussee, Land- en Luchtmacht.

Overige mogelijkheden

• Nieuwe ambtenaren – medewerkers bij UWV, SVB Sociale Verzekeringsbank, DNB De Nederlandsche Bank, AFM Autoriteit Financiële Markten, CBR Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen, Stichting Participatie- en Vervangingsfonds, Cultuurfondsen, en meer.
• Genormaliseerde en niet-genormaliseerde ambtenaren – er wordt een onderscheid gemaakt in specifieke regelgevingen waaraan men onderworpen wordt. Wie onder Wnra valt is een genormaliseerde ambtenaar. Het gaat hier om SVB, DNB, CBR, CBS, UWV, provincies, gemeenten, de rijksoverheid en waterschappen. Niet-genormaliseerde ambtenaren werken bij politie, defensie of de rechterlijke macht.
• Rechten en plichten die betrekking hebben op ambtsbekledingen binnen Academische Ziekenhuizen werden bepaald binnen CAO Academische Ziekenhuizen.

Dit neem je best mee

Welke specificaties op jou van toepassing zijn, hangt nauw samen met de sector waarin je werkzaam bent. Binnen de sectorgebonden rechtspositieregeling vind je alle noodzakelijke informatie terug. Deze gaan voornamelijk om aanstelling, ontslag, bezwaren of beroepen en inbreng.